Leki psychotropowe to preparaty stosowane w celu leczenia różnego rodzaju zaburzeń psychicznych. Zawarte w nich substancje aktywne są zdolne do przenikania bariery krew-mózg, a następnie do oddziaływania na ośrodkowy układ nerwowy. Ze względu na silne działanie należy pamiętać, że nie są to leki odpowiednie dla wszystkich i w każdym przypadku muszą być stosowane wyłącznie pod ścisłym nadzorem lekarza. Co ważne, również utylizacja leków psychotropowych jest obostrzona licznymi warunkami określonymi podstawą prawną.
Utylizacja leków psychotropowych – kiedy można ją przeprowadzać i kto jest za to odpowiedzialny?
Utylizacja leków to proces złożony i wymagający specjalistycznej wiedzy. Nieprawidłowe gospodarowanie tego typu wyrobami stanowi bowiem zagrożenie nie tylko dla środowiska naturalnego, ale także może nieść za sobą potencjalne zagrożenie zdrowia człowieka. Bardzo ważną kwestią jest pod tym względem utylizacja leków psychotropowych, która podlega szczególnej kontroli.
Aktem prawnym regulującym zagadnienie utylizacji leków psychotropowych jest rozporządzenie Ministra Zdrowia z 27 lutego 2012 roku w sprawie szczegółowych warunków i trybu postępowania ze środkami odurzającymi, substancjami psychotropowymi i prekursorami kategorii 1, ich mieszaninami oraz produktami leczniczymi, zepsutymi, sfałszowanymi lub którym upłynął termin ważności, zawierającymi w swoim składzie środki odurzające, substancje psychotropowe lub prekursory kategorii 1.
Wszystkie czynności opisane w powyższym dokumencie powinna nadzorować osoba odpowiedzialna, czyli przedsiębiorca prowadzący aptekę lub hurtownię farmaceutyczną, ewentualnie jej kierownik. Do reprezentowania osoby odpowiedzialnej podczas unieszkodliwiania leków może zostać udzielone pełnomocnictwo cywilno-prawne innej osobie. Co ważne, rozporządzenie jasno wskazuje, że utylizację leków psychotropowych można przeprowadzać w następujących sytuacjach:
- gdy leki są zepsute;
- gdy leki są sfałszowane;
- gdy upłynął termin ich ważności.
Proces utylizacji leków psychotropowych krok po kroku
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia utylizacja leków psychotropowych powinna przebiegać w następujący sposób.
- Zawiadomienie na piśmie wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego, właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności, o konieczności utylizacji określonej grupy preparatów medycznych. Dokument ten powinien zawierać nazwę substancji psychotropowej, nazwę handlową, ilość leków, numer serii oraz datę ważności.
- Zabezpieczenie leków przed niewłaściwym użyciem (oznaczenie napisem „do utylizacji”) aż do momentu skreślenia ich z ewidencji i przekazania do utylizacji.
- Ustalenie terminu zabezpieczenia zgłoszonych produktów leczniczych przez przedstawiciela WIF oraz osobę odpowiedzialną. Na tym etapie konieczne jest przygotowanie również faktur zakupu leków, protokołu przekazania do utylizacji (3 egzemplarze), pudełka do zabezpieczenia leków oraz pieczątek (apteki oraz kierownika).
- Sprawdzenie danych przeterminowanych i zgłoszonych produktów leczniczych przez wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego w obecności osoby odpowiedzialnej. WIF pakuje następnie leki do pudełka, okleja je i umieszcza stosowne pieczątki oraz napis: „do zniszczenia”.
- Sporządzenie protokołu przez WIF dotyczącego czynności zabezpieczenia leków psychotropowych. Dwa egzemplarze otrzymuje osoba odpowiedzialna, a jeden zatrzymuje dla siebie inspektor. Co ważne, w dokumencie musi być wskazany termin, do którego należy przekazać zabezpieczone leki firmie zajmującej się utylizacją.
- Przekazanie zabezpieczonych leków firmie utylizującej wraz z trzema egzemplarzami protokołu przekazania produktów leczniczych do utylizacji oraz dwoma egzemplarzami protokołu z czynności zabezpieczenia przekazanego przez WIF.
- Zniszczenie leków psychotropowych, które następuje niezwłocznie po ich dostarczeniu do firmy zajmującej się utylizacją.
- Sporządzenie protokołu (3 egzemplarze) z procesu unieszkodliwienia leków psychotropowych w zakładzie utylizującym.
- Przesłanie do WIF protokołu przekazania do utylizacji leków psychotropowych, podpisanego przez zakład utylizujący oraz protokołu z przeprowadzonego procesu unieszkodliwienia.
Wszelkie koszty związane z zabezpieczeniem leków psychotropowych, przekazaniem ich do zniszczenia oraz unieszkodliwieniem ponosi podmiot prowadzący działalność gospodarczą, o czym informuje § 5 ww. rozporządzenia.
Utylizacja leków psychotropowych w FOREST Gospodarka Odpadami – szybko, skutecznie i bezpiecznie
Zdajemy sobie sprawę z tego, jak dużym wyzwaniem dla podmiotów aptecznych jest prawidłowe unieszkodliwianie odpadów medycznych, w tym m.in. leków psychotropowych. Wychodząc zatem naprzeciw potrzebom naszych klientów, oferujemy im możliwość skorzystania z usługi przekazania leków psychotropowych, a następnie ich transportu oraz utylizacji. Dysponujemy odpowiednio dostosowanymi środkami transportu do przewozu tego typu odpadów, a także przygotowujemy niezbędną dokumentację odbioru oraz zagospodarowania leków. Z naszym wsparciem cały proces przebiega sprawnie, płynnie, a co najważniejsze – bezpiecznie!
