Każdego roku po świętach kosze w całej Polsce wręcz uginają się od nadmiaru jedzenia, papierów po prezentach, potłuczonych bombek oraz niepotrzebnych już choinek. Na szczęście istnieje wiele sposobów na to, by wytwarzać mniej śmieci w okresie świątecznym i zadbać o naszą planetę.
Jak wynika z danych GUS, przeciętny Polak wyprodukował w 2021 roku średnio 358 kg odpadów komunalnych, co stanowi wzrost o 16 kg w stosunku do roku poprzedniego. Na takie wartości duży wpływ ma przede wszystkim okres świąteczny, podczas którego wytwarzamy nawet o 25% więcej odpadów niż zwykle. Każdego roku po świętach kosze w całej Polsce wręcz uginają się od nadmiaru jedzenia, papierów po prezentach, potłuczonych bombek oraz niepotrzebnych już choinek. Na szczęście istnieje wiele sposobów na to, by wytwarzać mniej śmieci w okresie świątecznym i zadbać o naszą planetę.
Jak być zero waste w okresie Bożego Narodzenia?
Święta to magiczny czas, który każdemu z nas kojarzy się z radosnym wyczekiwaniem na prezenty, spotkaniami z bliskimi, a także pysznymi potrawami, które pojawią się na wigilijnym stole. Niestety, z roku na rok widzimy, jak coraz więcej resztek jedzenia, kartonów po prezentach i innych odpadów ląduje w tym czasie w koszach na śmieci. Jak temu zapobiec? Najprostszy sposób to umiejętne zaplanowanie zakupów i ograniczenie ilości produktów, które przynosimy ze sklepu. Warto również pomyśleć o tym, jak zmniejszyć zużycie plastiku i zamiast niego sięgać po surowce nadające się do recyklingu.Co zrobić, by ograniczyć świąteczny bałagan wokół nas i nie zasypać się tonami śmieci? Oto nasze wskazówki:
przedświąteczne zakupy i jedzenie – Święta to czas, w którym wiele osób kupuje zbyt dużo produktów spożywczych w obawie o to, że czegoś im zabraknie lub z planem, że uda im się wszystko wykorzystać. W efekcie mnóstwo niezjedzonych potraw ląduje później w koszu na śmieci. By tego uniknąć, warto zaplanować świąteczne potrawy dużo wcześniej, uwzględniając przy tym liczbę osób zasiadających do stołu oraz to, ile dań planujemy przygotować. Na zakupy wybierajmy się z wielorazowymi torbami i woreczkami do ważenia owoców i warzyw, rezygnując dzięki temu z woreczków foliowych. Kupujmy jak najwięcej rzeczy luzem, jak również produkty w opakowaniach nadających się do segregacji, np. w szklanych słoikach, butelkach PET i z niepowlekanego papieru. Jeżeli po świętach nadal zostanie nam dużo jedzenia, możemy zamrozić potrawy, by zjeść je później lub zanieść je do jadłodzielni, dzieląc się w ten sposób jedzeniem z innymi;
ozdoby świąteczne – jak wiadomo, dzieci kochają kolorowe, świecące się ozdoby, które wykonane są z reguły z mikroplastiku i materiałów nienadających się do późniejszego recyklingu. Zamiast tego możemy jednak stworzyć własne ozdoby, które będą przyjazne środowisku, np. stroik ze świerkowych gałązek lub zawieszki z plastrami suszonej pomarańczy;
pakowanie prezentów – najprostszym rozwiązaniem jest zakup gotowego papieru ze świątecznymi wzorami, jednak pamiętajmy, że jest to produkt jednorazowego użytku, który po rozpakowaniu najprawdopodobniej wyląduje w koszu. Co więcej, taki papier często ma w swoim składzie barwniki i laminat, w związku z czym nie jest odpowiedni do recyklingu. Co możemy zrobić? Spróbujmy zapakować prezenty w stare kartony, pudełka lub materiałowe woreczki, które ozdobimy samodzielnie. Jeżeli zależy nam jednak na papierze prezentowym, wybierajmy taki, który jest mniej śliski i niezabarwiony, dzięki czemu istnieje szansa, że będzie nadawał się do recyklingu.
Choinka na Święta – jak wybrać ją z głową?
Pod względem ekologicznym najlepiej byłoby nie mieć wcale choinki, by uniknąć w ten sposób gromadzenia jakichkolwiek odpadów. Jest to jednak bardzo radykalna opcja, na którą niewiele osób się decyduje. Jeżeli zależy nam na drzewku zdobiącym nasz dom, unikajmy przede wszystkim sztucznych choinek, które produkowane są z nieodnawialnych zasobów. Uważa się, że jedna taka dekoracja musiałaby być użyta co najmniej 12 razy, by móc porównać jej szkodliwy wpływ na środowisko do ściętego drzewka. Sztuczne choinki są również trudnym odpadem pod względem recyklingu, ponieważ potrzebują setek lat, by ulec rozłożeniu. Zamiast sztucznego drzewka możemy wybrać:
żywą choinkę w donicy – dobre rozwiązanie dla osób, które po zimie będą chciały ją zasadzić w swoim ogrodzie, gdzie stanie się całoroczną dekoracją;
żywą, ciętą choinkę – nie najgorsza opcja, jednak pod warunkiem, że kupimy ją z legalnego źródła, a następnie zadbamy o prawidłowe pozbycie się jej;
choinkę DIY – świetnym rozwiązaniem są choinki wykonane samodzielnie ze światełek lub innych świątecznych dekoracji.
Poświąteczna segregacja odpadów – jak zrobić to prawidłowo?
Na koniec najważniejsza kwestia – jak pozbyć się świątecznych odpadów, mając na uwadze naszą planetę? Zobaczmy, co możemy zrobić:
resztki jedzenia – resztki owocowo-warzywne wrzucajmy do brązowego kosza na bioodpady (bez foliowych woreczków), natomiast odpadki ryb i mięsa do kosza na zmieszane. Plastikowe opakowania po śledziach oraz niezbyt zatłuszczone opakowania powinny wylądować w pojemniku na tworzywa, a te bardzo tłuste w koszu na zmieszane. W żółtym pojemniku na plastik i metal umieśćmy np. folię aluminiową (bez resztek jedzenia);
choinki i ozdoby świąteczne – zepsute światełka umieśćmy w odpowiednim kontenerze lub zanieśmy do PSZOK-u. Szklane, potłuczone bombki powinny wylądować w koszu na śmieci zmieszane, podobnie jak kolorowe serwetki, które nie nadają się do recyklingu;
choinka – sztuczną choinkę zanieśmy do PSZOK-u lub postawmy w altance śmietnikowej (pod warunkiem że jest w niej wydzielone miejsce na śmieci wielkogabarytowe). W przypadku żywej choinki sprawdzajmy na stronie urzędu gminy, gdzie organizowane są zbiórki drzewek i tam ją zanieśmy. Pamiętajmy, by żywej choinki nie zostawiać w altanie, jeżeli nie ma informacji o odbiorze drzewek.
