Odpady niebezpieczne – klasyfikacja, ustawa i kody

Odpady niebezpieczne

Czym są zgodnie z definicją odpady niebezpieczne? Jak postępować z odpadami niebezpiecznymi? Który z aktów prawnych reguluje zasady związane z gromadzeniem i utylizacją odpadów tego typu? Więcej na ten temat w tekście.

Czym są zgodnie z definicją odpady niebezpieczne? Jak postępować z odpadami niebezpiecznymi? Który z aktów prawnych reguluje zasady związane z gromadzeniem i utylizacją odpadów tego typu? Więcej na ten temat w tekście.

Czym są odpady niebezpieczne?

Każde odpady, które wykazują co najmniej jedną właściwość niebezpieczną, kwalifikują się prawnie do miana odpadów niebezpiecznych. Wśród tych właściwości wymienia się przede wszystkim:

  • wybuchowość,
  • utlenialność,
  • łatwopalność,
  • działanie drażniące,
  • szkodliwość dla zdrowia,
  • toksyczność,
  • działanie rakotwórcze,
  • działanie żrące,
  • infekcyjność,
  • teratogenność i mutagenność,
  • ekotoksyczność.

Cechy te zostały określone w rozporządzeniu Komisji Europejskiej nr 1357/2014 z dnia 18 grudnia 2014 r. zastępującego załącznik III do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2008/98/WE w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz. Urz.
UE L 365 z 19.12.2014, str. 89, z późniejszymi zm. 4) oraz rozporządzenia Rady Unii Europejskiej 2017/997 z dnia 8 czerwca 2017 r.

Ustawa o odpadach

W polskim prawie natomiast znajdziemy inne zasady dotyczące odpadów niebezpiecznych. W ustawie z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, w rozdziale 3 dowiadujemy się m.in. o charakterze klasyfikacji odpadów jako niebezpieczne i możliwości jego zmiany:

Art. 5. Zakazuje się zmiany klasyfikacji odpadów niebezpiecznych na odpady
inne niż niebezpieczne przez ich rozcieńczanie lub mieszanie ze sobą, lub z innymi odpadami, substancjami lub materiałami, prowadzące do obniżenia początkowego stężenia substancji niebezpiecznych do poziomu niższego niż poziom określony dla odpadów niebezpiecznych.

Art. 6. Odpadami niebezpiecznymi są odpady wskazane w katalogu odpadów, określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 4 ust. 3, jako odpady niebezpieczne, z zastrzeżeniem art. 7.

Art. 7. 1. Posiadacz odpadów może dokonać zmiany klasyfikacji odpadów
niebezpiecznych na odpady inne niż niebezpieczne, jeżeli wykaże, że nie posiadają
one właściwości powodujących, że odpady są odpadami niebezpiecznymi,
określonych w rozporządzeniu (UE) nr 1357/2014 i w rozporządzeniu (UE) 2017/997,
a w przypadku odpadów posiadających właściwości zakaźne, również że nie spełniają
one warunków uznania odpadów za posiadające właściwości zakaźne określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 3 ust. 5.

Art. 8. 1. Posiadacz odpadów jest obowiązany do przedłożenia marszałkowi
województwa, właściwemu odpowiednio ze względu na miejsce wytwarzania lub gospodarowania odpadami, zgłoszenia zmiany klasyfikacji odpadów niebezpiecznych na odpady inne niż niebezpieczne.

Jak postępować z odpadami niebezpiecznymi?

Natomiast w rozdziale 4 II rozdziału wspomnianej ustawy czytamy o szczegółowych zasadach postępowania z odpadami niebezpiecznymi:

Postępowanie z odpadami niebezpiecznymi

Art. 21. 1. Zakazuje się mieszania odpadów niebezpiecznych różnych rodzajów mieszania odpadów niebezpiecznych z odpadami innymi niż niebezpieczne, a także mieszania odpadów niebezpiecznych z substancjami, materiałami lub przedmiotami, w tym rozcieńczania substancji niebezpiecznych.

2. Dopuszcza się mieszanie odpadów niebezpiecznych różnych rodzajów, mieszanie odpadów niebezpiecznych z odpadami innymi niż niebezpieczne, a także mieszanie odpadów niebezpiecznych z substancjami, materiałami lub przedmiotami, jeżeli ich zmieszanie służy poprawie bezpieczeństwa procesów przetwarzania odpadów powstałych po zmieszaniu i jeżeli w wyniku prowadzenia tych procesów nie nastąpi wzrost zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi lub środowiska.

3. W przypadku gdy odpady niebezpieczne uległy zmieszaniu z innymi odpadami, substancjami, materiałami lub przedmiotami, rozdziela się je, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące warunki:
1) w procesie przetwarzania odpadów powstałych po rozdzieleniu nastąpi ograniczenie zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi lub środowiska;
2) jest to technicznie możliwe i ekonomicznie uzasadnione.

Ustawa reguluje również szczegółowo sposób postępowania z odpadami niebezpiecznymi, a także odpowiedzialność prawną w przypadku złamania obowiązujących przepisów (np. poprzez składowanie odpadów niebezpiecznych w miejscu do tego nieprzystosowanym).

Przykłady odpadów niebezpiecznych – kody

Lista odpadów uznanych za niebezpieczne jest długa (obejmuje 20 grup odpadów) – dotyczy zarówno odpadów przemysłowych, medycznych, jak i powstałych w wyniku funkcjonowania gospodarstwa domowego. W przypadku tego ostatniego źródła odpadami niebezpiecznymi są np. przeterminowane leki, zużyte baterie, farby, tusze, zużyte urządzenia elektryczne, oleje czy wycofane pojazdy.

Pełna lista kodów odpadów znajduje się w tym miejscu – odpady niebezpiecznie są zaznaczone gwiazdką, np. 01 03 10* oznacza Czerwony szlam powstający przy produkcji tlenku glinu zawierający substancje stwarzające zagrożenie inny niż odpady wymienione w 01 03 07.